بازاری که با کرونا هم کساد نشد!

شاید تنها مرهم این روز‌های مردم برای پشت سر گذاشتن دوران کرونایی، پناه بردن به هنر باشد. در این روزها دقایق بیشتری را به تماشای فیلم و سریال، شنیدن موسیقی و شاید مطالعه کتاب اختصاص داده و به واسطه آن‌ها اوقاتمان را بهتر سپری کرده‌ایم. البته که کرونا پایمان را از رفتن به سالن کنسرت و سینما کوتاه کرده است، اما تولیدات قبل اجازه داد دستمان چندان هم از هنر دور نباشد.

سنما از رو نرفت، موسیقی از جایش تکان نخورد

هرچه گذشت فعالیت‌های هنری کمتر شد. تولیدات سینما هم بالاخره زیر فشار محدودیت‌های کرونایی کمر خم کرد. گالری‌های خلوت هم سوت و کور‌تر از همیشه شدند. پروژه‌هایی که در این ایام سال، برای رسیدن به جشنواره فیلم فجر، سرعت تولید خود را بالا می‌بردند، وقتی اکران‌های ناموفق آنلاین و تعطیلی سالن‌های سینما را دیدند، قید ادامه فعالیت را زدند.

برگزاری کنسرت‌های موسیقی متوقف شد خواننده‌ها و موزیسین‌هایی که بیشتر در خارج از کشور کنسرت برگزار می‌کنند/ وقتی اروپایی‌ها قدر موسیقی ایرانی را می‌دانند نفرت خواننده پاپ از آهنگ‌های غم انگیز/ وقتی مخاطب جذب موسیقی کوچه بازاری می‌شود!

حتی برخی هنرمندان حاضر در پروژه‌های تولید سریال و فیلم سینمایی احساس خطر کردند و ترجیح دادند، خانه نشین شوند تا در اوضاع خطرناک و پر ریسک فعالیت کنند. این وسط فقط موسیقی ماند و بس؛ اما چرا موسیقی توانست در این شرایط هم تولیدات خود را مانند گذشته ادامه دهد؟

کرونا تولیدات موسیقی را افزایش داد!

آمار‌ها نشان می‌دهد، تولیدات حوزه موسیقی در ایام کرونایی نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه نزدیک به دو برابر افزایش پیدا کرده است. در سه ماهه نخست امسال، ۸۳۹ تک آهنگ از دفتر موسیقی مجوز دریافت کرده است که این تعداد در بهار سال گذشته ۴۹۵ تک آهنگ بوده و افزایش حدود ۲ برابری داشته است. یعنی به طور میانگین در هر روز، تقریباً ۱۰ تک آهنگ، مجوز گرفته است!

جالب اینجاست در سه ماهه نخست سال ۹۷، ۲۷۷ تک آهنگ مجوز انتشار گرفته بودند؛ بنابراین هر سال تعداد آهنگ‌های مجوز گرفته در سه ماهه و دیگر ایام سال، افزایشی دو برابری داشته است. روند تولید و اخذ مجوز آهنگ در مهر ماه بیشتر هم شده است. از اوایل مهرماه تا امروز، بیش از ۳۰۰ قطعه موسیقی در حوزه‌های مختلف موسیقی نواحی، سنتی، پاپ و تلفیقی مجوز دریافت کردند؛ بنابراین احتمالاً در پایان فصل پاییز شاهد شکستن رکورد اخذ مجوز در یک فصل خواهیم بود.

چرا تولیدات موسیقی در دوران کرونا کاهش پیدا نکرد؟

سوالی که شکل می‌گیرد، این است که چرا با وجود شرایط نابسامان در حوزه‌های مختلف هنری، اوضاع تولیدات عرصه موسیقی، نه تنها کاهش پیدا نکرد، بلکه بیشتر هم شد. شاید نگاه کردن به روند تولید یک اثر موسیقیایی سوال ما را پاسخ دهد. تولیدات موسیقی قبل و بعد از شیوع کرونا روندی غیر قابل تغییر دارد؛ به این ترتیب که شاعر، در خلوت خود و بدون اینکه نیاز به رفت و آمد و حضور در اجتماع داشته باشد، شعر یا ترانه‌ می‌سراید. سپس این شعر به دست تنظیم کننده و آهنگساز می‌رسد. آهنگساز و تنظیم کننده نیز مانند شاعر در محلی که شاید نهایتاً دو یا سه نفر در آن باشند، کار خود را جلو می‌برد. در نهایت خواننده در استودیویی که هیچ جنبنده‌ای در آن نیست، به تنهایی کار را تولید می‌کنند.

تنها مشکلی که اهمیت چندانی ندارد

شاید تنها بخش تولید گروهی یک قطعه، قسمت ضبط ارکستر باشد که این موضوع هم فقط در موسیقی سنتی دیده می‌شود. به این معنا که اجرای موسیقی ارکستر با جمعیت فراوان روی یک استیج کوچک از نظر دستور العمل‌های بهداشتی کاری کمی پرخطر است. البته با امکانات امروز و تعدد استیج‌های وسیع این مشکل هم قابل برطرف شدن است. در سبک‌های دیگر مانند پاپ، تلفیقی و نواحی هم تولید قطعات موسیقی معمولاً به ارکستر بزرگ نیاز ندارد؛ حتی برخی از قطعات در این سبک‌ها با یک نوازنده تولید می‌شوند.

ناگفته نماند که در این بین آلبوم‌های موسیقی و موزیک ویدئو‌ها نیز مجوز دریافت کردند و منتشر شدند. آن تولیدات نیز به تحکیم ارتباط مخاطبان هنر اول و موسیقی کمک کرد.

البته که تولید تک آهنگ بخشی از فعالیت‌های حوزه موسیقی است. برگزاری کنسرت که یکی از موقعیت‌های جذاب برای مخاطبان هنر اول است، به دلیل شیوع کرونا تعطیل شده است؛ هر چند تعدادی از خوانندگان به صورت آنلاین کنسرت برگزار کردند یا اجرا‌های صحنه‌ای خود را به مناطق سفید کشور مانند جزیره کیش بردند، اما امکان ادامه پیدا کردن این رویه ممکن نبود و فعالیت‌های حوزه موسیقی به همان انتشار آلبوم و تک آهنگ ختم شد.